من طلب شیئاً وجدّ وجد (عاقبت جوینده یابنده بود)
من طلب أخاً بلا عیب بقی بلا أخ. (گل بی‌خار خداست یا کجاست)
من حفر بئراً لأخیه وقع فیها (چاه مکن بهر کسی اول خودت دوم کسی)
من جدّ وجد (عاقبت جوینده یابنده بود)
من صارع الحقّ صرعه (با آل علی هر که در افتاد بر افتاد)
المعیدی تسمع به خیر من أن تراه (آواز دهل شنیدن از دور خوش است)
المحنه إذا شاعت سهلت (مرگ به انبوه، جشن باشد)
لکلّ فرعون موسی (دست بالای دست بسیار است)
لکلّ مقام مقال (هر سخنی جایی و هر نکته مکانی دارد)
ماحکّ جلدک مثل ظفرک (کسی نخارد پشت من جز ناخن انگشت من)
ماهکذا تورد یا سعد الإبل (راهش این نیست) (این ره که تو می‌روی به ترکستان است)
الکلام یجرّ الکلام (حرف حرف می‌آورد)
کلم اللسان أنکی من کلم السنان (زخم زبان از زخم شمشیر بدتر است)
کالمستجیر من الرّمضاء بالنّار (از چاله به چاه افتادن) (از بیم مار در دهان اژدها رفتن)
کلّ رأس به صداع (هر سری دردی دارد)
کلّ شاه تناط برجلیها (هر کس را در قبر خود می‌گذارند)
لا تؤخر عمل الیوم إلی غدٍ (کار امروز را به فردا میفکن)
لا یؤخذ المرء بذنب أخیه (گناه دیگری را بر تو نخواهند نوشت)
لکلّ جدید لذّه (نو که آمد به بازار کهنه شود دل آزار)
لکلّ صارم نبوه (انسان جایزالخطا است)
لا یلدغ المرء من جحر مرّتین (آدم یک بار پایش در چاله می‌رود)
علی نفسها جنت براقش (خودم کردم که لعنت بر خودم باد)
عند الشدائد تعرف الإخوان (دوست آن باشد که گیرد دست دوست در پریشان حالی و درماندگی)
غاب القطّ إلعب یا فار (حال میدان برایت خالی شده هر چه می‌خواهی بکن)
فعل المرء یدلّ علی أصله (از کوزه همان برود تراود که در اوست)
فوق کلّ ذی علم علیم (دست بالای دست بسیار است)
کالشمس فی رابعه النهار (مثل روز روشن)
کلام اللیل یمحوه النهار (کنایه بر کسی که به قول خود عمل نمی‌کند)
قاب قوسین أو أدنی (کنایه از بسیار نزدیک بودن)
الصبر مفتاح الفرج (گر صبر کنی زغوره حلوا سازی)
الطیور علی أشکالها تقع (کبوتر با کبوتر باز با باز کند همجنس با همجنس پرواز)
عاد بخفّی حنین ـ عاد صفر الیدین (دست خالی بازگشت ـ دست از پا درازتر برگشت)
عصفور فی الید خیر من عشره علی الشجره (سرکه نقد به زحلوای نسیه)
ربّ سکوت أبلغ من کلام (چه بسا سکوتی که از سخن گفتن شیواتر است)
السکوت أخو الرّضا (سکوت علامت رضاست)
سبق السیف العذل (دیگر کار از کار گذشت)
زاد الطّین بلّه (خواست ابرویش را درست کند زد چشمش را کور کرد)
رحم الله إمری‌ء عمل عملاً صالحاً فأتقنه (کار نیکو کردن از پر کردن است)
حبه حبه تصبح قبه (قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود)
الحسود لا یسود (حسود هرگز نیاسود)
الحقّ مرّ (حرف حق تلخ است)
خیر الأمور أوسطها (اندازه نگهدار که اندازه نکوست)
خیر البرّ عاجله (در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست)
خیر الناس من ینفع الناس (بهترین مردم کسی است که به مردم نفعی برساند)
خیر الکلام ما قلّ و دلّ (کم گوی و گزیده گوی چون درّ تا جهان زاندک شود پر)
خالف تعرف (مخالفت کن و مشهور شو)
أین الثری و أین الثریّا (این کجا و آن کجا) (تفاوت از زمین تا آسمان است)
بات یشوی القراح (آه ندارد که با ناله سودا کند)
بلغ السّکین العظم (کارد به استخوان رسید) (کاسة صبرش لبریز شد)
بیضه الیوم خیر من دجاجه الغد (سرکه نقد به زحلوای نسیه است)
اَلاَقدَمُ فَالاَقدَم هرکه زودتر آمده است، مقدم تر است.
آلأقرَبُ یَمنَعُ الأبعَد نزدیکان سزاوارتر از غریبان هستند.
الإنسانُ مَحَلُّ السّهو وَ النِّسیان انسان جایگاه خطا و فراموشی است.
الحَرَکَةُ بَرَکَةٌ حرکت، برکت است.
الحقُ مُرٌّ حق تلخ است.
الخائنُ خائفٌ خیانتکار، ترسو است.
الدِّراهِمُ مَراهِمٌ پول، مرهم است.
السُّکوتُ اَخو الرِّضا سکوت، برادر رضایت است.
الطَّبعُ اغلَبُ سرشت، (بر تربیت) غالب است.
العادَةُ طَبیعَةٌ ثانیةٌ عادت طبیعت دوم هر انسان است.
العَیانُ لایَحتاجُ إلی البَیان چیز آشکار نیاز به توضیح ندارد.
القَرنَبی فی عَین اُمِّها حَسَنةٌ سوسک در چشم مادرش زیباست.
المَرءُ بخَلیله انسان به دوستش شناخته می شود.
النّاسُ اُمَّةٌ واحِدَة مردم همه یک امت هستند.
النِظافَةُ مِنَ الایمانِ نظافت قسمتی از ایمان است.
الوَحدَةُ خَیرٌ مِن جَلیس السّوء تنهایی بهتر از هم نشینی با نابکار است.
الوَطنُ، الاُمُّ الثّانی وطن، مادر دوم است.
أدَبُ المَرءِ خَیرٌ مِن ذَهَبِه ادب مرد بهتر از ثروت اوست.
أنَا الغَریقُ فَما خَوفی مِن البَلَل غرق شده از توفان نمی ترسد.
إرقَ عَلَی ظَلعِکَ به اندازه توان خود بار بردار.
إنَّ بَعدَ العُسرِ یُسرًا قطعًا بعد از سختی، گشایشی هست.
إن لَم تَغلَب فَاخلُب اگر زورت نرسید، نیرنگ بزن.
إیّاکَ وَاسمَعی یا جارَة با تو هستم اما ای همسایه تو بشنو.
بَطنی عَطِّرنی وَ سائر یذَری شکمم را عطر بزن و سایر اندامم را رها کن.
بُعدُ الدّار کَبُعدُ النَّسَب دوری خانه مثل دوری خویشاوندی است.
بَقیَ اَشَدُّهُ بقیه ی آن بیشتر است.
تَجرِی الرِّیاحُ بِما لا تَشتَهِی السُّفُنُ بادها به جهتی می وزند که کشتیها دوست ندارند.
تَعاشَروا کَالإخوانِ وَ تَعامَلوا کَالأجناس مثل برادر معاشرت کنید و همچون اجناس معامله نمایید.
جِلدُ الحِنزیرِ لا یَندَبِغُ پوست خوک دباغی نمی شود.
رأیُ الشَّیخِ خَیرٌ مِن مَشهَدِ الغُلام گمان پیر از یقین جوان بهتر است.
رُبَّ ساع ٍ لِقاعِد ٍ چه بسا تلاشگری که برای نشسته ای کار می کند.
فَضلُ الفِعلِ عَلَی القَولِ مَکرُمَةٌ خوبی عمل بهتر از خوبی سخن است.
کَالمُستَجیرِ مِن الرَّمضاءِ بالنّارِ همچون کسی که از زمین داغ به آتش پناه ببرد.
کُلُّ إناءٍ بالّذی فیهِ یَرشَحُ از هر ظرفی همان برون تراوش کند که در آن است.
کَما تُدینُ تُدانُ همان طور که قرض دهی، قرض می گیری.
کَما تَزرَعُ، تَحصُدُ هر چه که بکاری همانرا برداشت می کنی.
لا یُجمِعُ سَیفانِ فی غِمدٍ دو شمشیر در یک نیام جای نمی گیرد.
لاحَسَبَ کَالتَّواضُع هیچ حسَب و اعتباری همچون فروتنی نیست.
لایًبقی شَیئٌ علی حالِه هیچ چیز به یک حال باقی نمی ماند.
لِکُلِّ قَومٍ یَومٍ هر قومی، روزگاری دارد.
ما أَهوَنَ الحَربَ عَلَی النَّظارةِ چقدر جنگ برای تماشاچیان آسان است.
ما کُلُّ فُرصَةٍ تَنالُ هر فرصتی بدست نمی آید.
مالٌ تَجلِبُهُ الرِّیاحُ تأ خُذُهُ الزَّوابع مالی را که باد بیاورد، گردباد می برد.
مَن جالَ نالَ کسی که بگردد، می یابد.
مَن جَدَّ وَجَدَ کسی که تلاش کند، می یابد.
مَن جَرَبَ المُجَرَّبَ حَلَّت به النِّدامة کسی که آزموده را بیازماید پشیمان می شود.
مَن حَفَرَ بئرًا لِأخیهِ وَقَعَ فیها کسی که برای برادرش چاه بکند، خودش در آن می افتد.
مَن صارَ نَعجَةً أَکَلَهُ الذِّئبُ کسی که میش شود گرگ او را می خورد.
مِن کِثرَةِ المَلّاحینَ غَرَقَت السَّفینة از زیادی ملوانان کشتی غرق شد.
هذاالفَرَسُ، هذاالمیدان این اسب و این میدان.
هِمَمُ الرِّجالِ تُقلَعُ الجبالَ همّت مردان کوههارا از جا می کند.
یاطَبیبُ! طِبَّ لِنَفسِک ای پزشک! خودت را درمان کن.
یَدُ الحُرِّ میزانٌ دست آزادمرد، ترازو است.
یَومٌ لَنا وَ یَومٌ علینا یک روز برای ماست و روزی علیه ما.
یَهُبُّ مَعَ کُلِّ ریح از هر طرف که باد بیاید می وزد.
