نقد مکتوب یا علمی چیست؟

نقد مکتوب همان نقد آکادمیک و علمی است.

نقد شفاهی ، علمی نیست و نقد خطرناکیست چون بلافاصله باید نقد انجام شود.

نویسنده ها به منتقدین دید خوبی ندارند و نقد را در درجه ی دوم خلاقیت قرار میدهند.بجز جریان پست مدرن که در آن به منتقدین درجه ی خلاقیت درجه اول میدهند.

-    ویژگی های نقد علمی:
1.نقد مولف و نقد متن:نقد علمی بجای معطوف شدن به مولف به متن معطوف میشود و فقط متن مورد نقد قرار میگیرد.پیشینه ی نویسنده اصلا مهم نیست.

2.نیت خوانی:گمانه زنی منتقد را نیت خوانی میگویند.مثلا بگوید"فکر میکنم میخواسته بگوید....."که شاید اصلا نویسنده چنین نظری نداشته و هدفی نداشته.فرض را بر کشفیات خودمان نمیگذاریم.بنای نقد را بر نیت خودمان نمیگذاریم.

3.نقد نسبی است:برای همین هیچ نقدی حتمی و همیشگی نیست.الفاظی مثل (باید،حتما و...)استفاده نشود.منتقد حرفه ای باید بگوید(گمان میکنم،شاید....)هر چه حرفه ای تر باشد،اصطلاحات تردید آمیز در نقدش بیشتر است.

4.نقد جانبدارانه نیست:نباید ملاحظه ی نویسنده را کرد.اگر با نویسنده بد باشیم نباید اثرش را بد نقد کنیم.یا مثلا اگر با نویسنده مشکل اعتقادی داریم.در حوزه ی علمی،ای دو از هم جداست حتی اگر اثری از نظر ایدئولوژیک چیزی میگوید که ما با آن همسو نیستیم باید خودِ اثر را نقد کنیم.

5.اخلاق نقد:عموما ویژگیهاییست که رعایت نمیکنیم!ولی باید بکنیم.استفاده از واژه های کنایه آمیز،توهین آمیز،مسخره آمیز.بکار گیری واژه هایی که نویسنده را تحقیر میکند(حتی درمورد کیفیت متن هم نباید توهین کرد)

-    ملاک های نقد:

1.اثر کلاسیک است یا مدرن

2.واقع گراست یا غیرواقع گرا

3.دیدگاه(چه کسی روایت میکند و با چه فاصله ای از موضوع)

4.زبان:در این مورد باید انعطاف داشته باشیم و ببینیم نویسنده نسبت به زبان چه دیدگاهی دارد.

5.شخصیت ها:تناسب شخصیت ها با زبان و اعمال

6.پیرنگ

7.رابطه ی علت و معلولی

8.اشکالات منطقی در طرح

9.تازگی درونمایه و تعمیق در محتوا

10.تناسب عنوان با متن

11.شروع و پایان
12.ممکن است به گونه ی داستان اشاره کنیم(آنجاست که نقد به نتیجه میرسد)

-    انواع روش های نقد ادبی:

1.شیوه ی سنتی

2.شکل مدارانه

3.روانشناختی(فرویدی)

4.مبتنی بر اسطوره شناسی و کهن الگوها(یونگی)

5.شیوه ی نمایی

6.سایر شیوه ها:(ارسطویی،فمینیستی،تاریخ اندیشه هاو ...)


- مخاطبی که دانش بیشتری به سوژه ی مورد علاقه اش دارد،لذت بیشتری میبرد.ولی دانش بیشتر نسبت به یک اثر ادبی،واکنش غریزی و اصیل مخاطب را از بین نخواهد برد.

- به اندازه ی آثار ادبی،شیوه ی نقد وجود دارد.ولی باید از میان شیوه های مختلف و متعدد،ترکیبی از آن بیرون بکشیم که به بهترین وجه برازنده ی آن مخلوق ادبی باشد.