ابزار وبمستر

متــــرجـــــم عـــربی - دکتر مهدي شاهرخ | شهریور ۱۳۹۱
ويژگي هاي يك مترجم خوب عربی به فارسی

درباره يك مترجم خوب عربی به فارسی وبالعکس و یا هر مترجمی به هر زبان دیگری نظرات زيادي ارائه شده است. در نگاه اول  به نظر مي‌رسد كه يك مترجم خوب بايد به دو زبان تسلط كامل داشته باشد اما اين به تنهايي كافي نيست. برخي، علاوه بر تسلط به دو زبان ، بعضي مهارتها و ويژگي‌هاي ديگر را نيز براي مترجم خوب برشمرده­ اند. براي نمونه ناباكوف مي­گويد: استعداد نويسندگي مترجم بايد در حدود استعداد كسي باشد كه اثرش را ترجمه مي­كند. نايدا نيز مي‌گويد: كسي كه نتواند اثر قابل ملاحظه‌اي بنويسد بعيد است بتواند اثر قابل ملاحظه‌ي ترجمه كند. يك مترجم خوب بايد مثل يك هنرپيشه خوب به كلمات حيات و حركت ببخشد، مترجم حتماً بايد خودش نويسنده باشد».


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:55|

ویژگی ترجمه ادبی عربی به فارسی چیست؟

ترجمه ی خوب ادبی

از نظر همه ی اهل فن، ترجمه ی خوب و موفق ادبی آن ترجمه ای است که بتواند به پرسش های هفتگانه ی زیر پاسخ مثبت بدهد:

۱- آیا ترجمه، مفهوم متن اصلی را رسانده است؟


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:54|
ترجمه مشترک لفظی در عربی و فارسی

بسیاری از افعال در زبان فارسی و عربی مشترک هستند، بدین معنی که برای توصیف کار‌های مختلف از یک فعل مشترک استفاده می‌شود. اما وقتی این فعل را ترجمه می‌کنیم نباید آن‌ها را به صورت مشترک ترجمه نما‌ییم در ادامه به مثال‌هایی توجه کنید که مطلب را روشن‌تر بیان می‌کنند.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:54|
ترجمه همزمان چیست؟

        ترجمه هم‌زمان یا ترجمه شفاهی عبارت است از برگرداندن یک مفهموم از زبان مبدا به زبان مقصد به صورت شفاهی .آنچه مترجم مکتوب را از مترجم هم‌زمان متمایز می سازد این واقعیت است که مترجم هم‌زمان با قرار گرفتن در یک محیط ارتباطی ملموس و تکرار ناپذیر ( Non-repeatable ) اجبارا از تکنیک‌ها و شگردهایی استفاده می‌کند که حاصل آن عبارات و جملاتی است که ترجمهٔ کلمه به کلمه محسوب نخواهد شد .

        مترجم هم‌زمان فرصت تغییر دادن عبارات، تصحیح ساختار جملات و انتخاب سبک‌های گوناگون را ندارد و رعایت زمان در بعضی موارد یک نیاز محسوب می‌شود . تنها مزیتی که مترجم هم‌زمان از آن برخوردار است ولی مترجم مکتوب از فیض آن بی بهره است استفاده از پیامهای جانبی است که از عوامل غیر زبانی چون حرکات دست و چهرهٔ گوینده منبعث می‌شود .


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:50|

قاعده جداسازی و ترکیب در ترجمه عربی به فارسی

درس پنجم قاعده combination و separation


در این جلسه می خواهیم با دو قاعده جدید در ترجمه خبر آشنا شویم که یکی از آنها با نام combination یعنی ادغام و دیگری با نام separation یعنی تفکیک شناخته می شوند. برای تبیین بیشتر مسئله باید بگویم که یک لید خبری عربی ممکن است از چندین جمله به هم پیوسته تشکیل شده باشد که حاوی اطلاعاتی در مورد یک موضوع خاص است و این جملات با عبارت های حالیه همچون مضیفا، موکدا و ... به هم پیوند می خورد که شما در زبان فارسی نمی توانید این همه جمله را به هم وصل کنید ؛ بلکه باید حداقل در یک جا این جمله را قطع و از جای دیگر یک جمله جدید را آغاز کنید.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:49|

آفاق ترجمه متون قدسی و دینی

موضوع بحث، آفاق ترجمه متون قدسی و دینی است. سامرست موآم در اپیگراف کتاب«بر لبه تیغ» از «اوپانیشادها» نقل می‌کند: «بر لبه تیغ گذرکردن دشوار است؛ بدین سان دانایان می‌گویند که راه رستگاری دشوار است».


ترجمه به طور کلی و ترجمه متون مقدس به طور خاص، مصداق روشن چنین سخنی است. به واقع کار دشوار ترجمه متون دینی در هر زبان، گونه‌ای گذرکردن بر لبه تیغ است. در مبحث ترجمه متون مقدس چند نکته مهم و بنیادین را تحت عنوان «افق» طرح می‌کنیم:
افق سبک‌شناختی


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:46|

نقد نو چیست؟
نقد نو نهضتی نقادانه در ادبیات است که از نظریه های ادبی متعدد و مختلفِ ناقدان انگلیسی و آمریکایی از دهه ۱۹۲۰ پا گرفت و تا سال ۱۹۶۰ در آمریکا و انگلستان نفوذ فراوان و حضور مسلط داشت. ریشه های این رویکرد را باید در آرای متیو آرنولد در قرن نوزدهم در آمریکا جست وجو کرد...


تی اس الیوت، آ.آ ریچاردز، ویلیام امپسون و فرانک ریموند لی ویس از ناقدان انگلیسی و کلینت بروکس، ویلیام کرتز ویمسَت، آلن تیت، ریچارد پالمر بلَک مر، رابرت پن وارن و جان کرو رَنسام از منتقدان آمریکایی، از دیگر کسانی بودند که در کامل کردن این نظریه نقش داشتند.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:44|

نقش ترجمه در ارتباط فرهنگی و بین المللی

  یادداشت: بعنوان یک پیشگفتار فشرده در رابطه به متن این نوشتار پژوهشی که درهفتۀ پیش بخش هایی ازآن درهمایشی برگذار شده ازسوی کانون پژوهشگران افغانستان درلندن زیرنام «جایگاه ترجمه درافغانستان»، ارائه گردیده بود، یادآوری های زیرین را لازم می شمارم: به باورمن انجام کار پژوهشی، علمی و فرهنگی نه با کارسیاسی و سازمانی درتضاد است و نه جاگزین آن میگردد. من با آنانیکه آنرا کاری کوچک یا کوچک اندیشی میدانند، سازگاری ندارم. دانشمندی میگوید: «اگر سیاست را هنرانجام پذیر بشمارید، پژوهش هنر راه گشا است و هردو به اندیشۀ ژرف نیاز دارند». بنابرآن موضوع همایش مورد بحث درلندن، گامی اگرچه کوچک، درهمین راستا شمرده میشود.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:43|

تأثیر اشعار متنبی بر غزلیات حافظ با رویکرد ادبیات تطبیقی

  ادبیات تطبیقی که در زبان عربی به آن «الأدب المقارن» گفته می شود، شاخه ای از ادبیات، یا به تعبیرِ بهتر، شاخه ای از نقد ادبی است که به مقایسه میان آثار ادبی در زبان های مختلف می پردازد و شباهت ها و نقاط افتراق آن آثار را از جنبه ها و زوایای گوناگون ادبی تحلیل و بررسی می کند. به دیگر سخن، ادبیات تطبیقی به بحث و بررسی تأثیرگذاری آثار ادبی ملت های مختلف می پردازد و از انعکاس ها و بازتاب های ادبیات یک ملت در ادبیاتِ سایر ملت ها سخن می گوید. به طور خلاصه می توان گفت که ادبیات تطبیقی، تصویر و انعکاس ادبیات یک ملت در ادبیات سایر ملت ها است. از رهگذر بررسی ادبیات به گونه تطبیقی ارزش آثار ادبی هرچه دقیق تر و بهتر نمایان می شود. بی تردید ادبیات زبان های مختلف بر یکدیگر تأثیر متقابلی داشته اند.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:42|
اصول ترجمه متون علمی و تحقيقاتی

    منظور از اين نوشته ارائه پيشنهادهايي است براي ترجمه متنهاي علمي و تحقيقي به ويژه آثار يونسكو در كتابداري و دانش اطلاع رساني، تجربة نويسنده در ترجمه اين آثار در مركز اسناد و مدارك علمي و ويرايش بعضي از آنها انگيزة نوشتن اين مقاله بوده است. مقاله در دو بخش است. در بخش اول دشواريها را شرح داده ايم و در بخش دوم در ضمن چند مثال، پيشنهادها را ارائه كرده ايم.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:40|
 ترجمه حقوقی: چالش ها و نظریه های معاصر

ماندانا صدرزاده
استادیار دانشکده زبان ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران، ایران

چکیده
ترجمه هر گونه متن فنی با چالش های ترم شناختی خاصی رودررویند که چه بسیار با جستاری استنادی یا پرسش از کارشناسان رفع می گردند. اما ترجمه حقوقی با دشواری های بسیار جدی تری همراه است، چرا که ترجمه این گونه متون، تبعات حقوقی در پی دارد ، مانند رابطه ای قراردادی که تعهد اخلاقی یا مالی طرفین را موجب می گردد. بنابراین، شناخت واژگان، اصطلاح شناسی وعبارت پردازی حقوقی، داشتن اطلاعات کامل حقوقی بر مترجم این حوزه گستره است زیرا افزون بر آثار حقوقی برشمرده، نارسایی و کاستی در این زمینه نیز بر دشواری های درک او از متن مبدأ می افزاید و به ترجمه ای نا برابر می انجامد. در نوشتار حاضر نخست به طرح و توضیح آرای نطریه پردازان معاصر ترجمه حقوقی، همچون ادموند کاری و ژان کلود ژمار می پردازیم. سپس بر چالش های ترجمۀ حقوقی شامل اصطلاح شناسی و عبارت پردازی، ابهام در متون حقوقی، سند آمایی و رویکرد چند رشته ای تأمل می کنیم. موضوع بررسی، ترجمۀ متون حقوقی از فرانسه به انگلیسی و اسپانیایی است.

واژه های کلیدی: ترجمه، حقوقی، اصطلاح شناسی، نظریه، معاصر، ابهام، سند آمایی.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:38|

ترجمۀ مفهوم به مفهومی از عربی به فارسی و غیره
ترجمۀ مفهوم به مفهوم

واحد بیان در هر زبانی جمله است. فرض بر این است که گوینده موضوعی را که می خواهد به شنونده منتقل کند، در یک رشته از این واحد ها یا جمله ها بیان می کند. هر جمله ای، چه ساده، چه مرکٌب، یک معنای کامل را در بر می گیرد، به طوری که شنونده بعد از شنیدن آن منتظر معنای دیگری از معناهایی است که از به هم پیوستن آنها «موضوع» ساخته می شود. جمله در هر زبانی از کلمه هایی ترکیب می شود که من آنها را به دو دسته تقسیم می کنم: دسته اوٌل کلمه های اصلی که عبارت است از فاعل، فعل، و مفعول، یا به گفتۀ بعضی از دستوردانان(grammarians)«نهاد» (subject) و «گزاره»(predicate) که در مواردی به آنها «مبتدا» و «خبر» یا «مُسنَد» و «مُسنَد ٌ الیه» هم می گویند، و دسته دوٌم کلمه های فرعی که عبارت است از صفت، قیــد، حـرف اضافـه، حـرف ربط، مـوصـول و غـیره. بـرای بیــان یک معنای کامل، در صورتی که فعل «لازم» (intransitive) باشد، جمله مفعول ندارد، چون فعلی که از فاعل صادر می شود، به خود فاعل بر می گردد، و مستقیماً بر مفعولی واقع نمی شود. مثلاً فعلهای خوابیدن، رفتن، برخاستن، نشستن، پریدن، مُردن همه «لازم» است، یعنی مفعول مستقیم یا بیواسطه (direct object) ندارد. به جمله هایی با کاربردِ این فعلها نگاه می کنیم:


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:33|
تتابع افعال در ترجمه عربی به فارسی

میرحسن هاشمی میناباد
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی - واحد اراك


عده ای از استادان ترجمه در كلاس های شان به دانشجویان توصیه یا امر می كنند كه از كاربرد دو فعل پشت سر هم خودداری ورزند. آنان این كار را خلاف فصاحت زبان فارسی می دانند. این دستور گاهی برای دانشجویان مشكل ایجاد می كند و در واقع لزوم مالایلزمی است كه باعث عدم فصاحت نیز می شود. نگارنده با شنیدن این دستور از دانشجویان، توضیح می داد كه امر و نهی این چنینی در فارسی در كار نیست. برای اثبات مدعای خود مجبور شدم نمونه هایی از آثار بزرگان نثر معاصر و ادبای بزرگ بیاورم از جمله:


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:31|
روش اصولی و استاندارد ترجمه

    Standard Procedure for Translation

    اکبر دهقان فردوس

    کار ترجمه شیرین است. ولی این به میزان علاقمندی، وسعت دانش، مهارت، سرعت عمل و موفقیت مترجم بستگی دارد. چرا که اگر مترجم (مترجم تازه کار) از یک روش اصولی استفاده نکند، به پیچ و خمهای کار واقف نباشد، از امکانات یا ضعفهای خود بی اطلاع باشد، بدون تردید از راه نرسیده دچار سردرگمی و خستگی شده و چون از پیشرفت کار ناراضی و نسبت به پایان آن نومید است، دیر یا زود از کار ترجمه منزجرمی شود. این درست مثل آن است که از کسی خواسته شود بدون دانش آشپزی و ابزارها و لوازم آشپزی، غذا درست کند! لذا بدیهی است که آشنائی با یک رشته اصول منطقی و آگاهی از جنبه های مختلف کار، چه از لحاظ علمی و نظری و چه از لحاظ عملی، باعث پیدایش و افزایش اعتماد به نفس و امیدواری در مترجم شده و او را در راهی که قدم نهاده است خوشبین تر، مصمّم تر و راسخ تر می کند.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:30|

معرفی کتاب فن ترجمه عربی به فارسی
با گسترش روز افزون علم و تکنولوژی، کتب و مقالات نوشته شده در این زمینه نیز روز به روز رو به فزونی نهاده است.در عصر اطلاع‌رسانی و با توسعه چشمگیر علم در کلیه رشته‌ها، مردم ناگزیرند که مرتب با حوادث و جریانهای مختلفی که در جهان علم روی می‌دهد، در ارتباط باشند و از آنها آگاهی یابند؛این گونه است که بناچار یا باید خود توانایی استفاده از منابع اطلاع‌رسانی را داشته باشند و یا این که دست به دامان مترجمان شده و از متون ترجمه شده بهره‌مند شوند.از آن جا که امکان یادگیری زبان بیگانه برای همگان میسر نیست.لذا اهمیت کار ترجمه به نوعی مشخص می‌گردد.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:26|

واژه های فارسی عربی شده (مُعربات) در قرآن


مقدمه

زبان عربی از واژه های بيگانه بسياری پر شده است و اين سخن شگفت انگيز نيست، زيرا قبيله های گسترده ، آنگاه که در زندگی و سياست گذاری های خود با ملّت های پيشرفته اجنبی در آميزند ناگزير واژه های بيگانه در زبان آنان راه مي يابد.

مردم عرب قبيله های گوناگون و پراکندهای بودند که به همه ملل همسايه خود پيوند خوردند. سيوطی در کتاب المزهر گويد: قبيله های لخم و جذام همسايگان مردم مصر و قبط بودند.... بيابان نشينان عربستان و عراق با نبطيان و ايرانيان ، و به همين روش قبيله های ديگر با ملت های بيگانه ديگر در آميختند.

در چنين هنگامی بود که اعراب واژه های بسياری از زبان های اين ملت ها را در زبان خود وارد کردند، اما زبانی که در اين ميان گوی سبقت برد و زبان عربی واژه های بسياری از آن وام گرفت، زبان فارسی بود.

اينک شما را با برخی واژه های فارسی که در زبان عربی وارد شده اند، آشنا می کنيم،


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:3|

دوره های نثر فارسی و تاثیر از زبان و ساختار عربی3

ملک الشعرای بهار

 دوره های نثر فارسی و ارتباط با زبان عربی

 

• نثر فارسی را از دیدگاه سبک و شیوه ی نگارش به چهار دوره باید بخش کرد و این بخش کردن از نظر تفاوت های آشکاری است که در سبک نثر هر دوره پیدا آمده است. جای خوشوقتی است که امروز نمونه هایی از هر دوره پیش روی ما موجود است و از این رو می توانیم قضاوتی، هر چند ناتمام، ولی دارای مبدا و ماخد در این باره بنماییم.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:59|
دوره های تاریخی نثر فارسی و تاثیر آن از زبان عربی2

دوره ی دوم:

دوره ی غزنوی و سلجوقی اول (٤۵٠ تا ۵۵٠ ه ق)

( بخش نخست )
 
بررسی دوره ی دوم تاریخ نثر فارسی شامل پنج بخش است که بخش نخست آن در این رساله و بخش های دیگر آن در نوشته های جداگانه و پی درپی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این بخش ها به قرار زیر است:

- بخش نخست: آغاز تاثیر نثر عربی در نثر دری، آمیختگی خراسانیان و عراقیان، تاریخ بیهقی و سبک آن.

- بخش دوم: آشنایی با سیرالملوک، (سیاست نامه)، قابوس نامه، مجمل التواریخ، اسکندرنامه، سفرنامه و زادالمسافرین         


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:51|

بررسی مشکلات ترجمه،تدریس و آموزش زبان عربی

چكيده

در اين مقاله، موانع يادگيري زبان عربي در ابعاد دانش‌آموزي ـ اجتماعي ـ معلمان و نظام آموزشي مورد بررسي قرار گرفته است. عوامل مربوط به دانش‌آموز: كمبود انگيزه وسيله‌اي و يكپارچه ـ عدم تسلط بر پيش‌نيازهاي اين درس ـ قرار نگرفتن در محيطي كه به زبان عربي تكلم مي‌شود. از عوامل مربوط به معلمان ـ عدم تسلط آنان در مكالمه به زبان عربي ـ عدم استفاده از وسايل كمك آموزشي و تأكيد بيش‌ازحد بر روش سخنراني قابل ذكر است. از موانع اجتماعي مي‌توان به عدم اهميت جامعه بر يادگيري زبان عربي ـ وجود نگرش منفي نسبت به عرب‌زبانان و كمبود مؤسسات آموزشي زبان عربي در سطح شهر اشاره كرد. سرانجام از عوامل مربوط به نظام آموزشي مي‌توان محدود بودن ساعت درس عربي، وسعت مطالب مورد تدريس و تأكيد بر يادگيري قواعد به منظور موفقيت در پاسخ به سؤالات كنكور و عدم تبيين هدف‌‌هاي درس عربي براي معلمان و دانش‌آموزان را نام برد. علاوه بر موانع مذكور، روش‌هاي عمده آموزش زبان عربي مورد بحث قرار گرفته و پيشنهاداتي به منظور رفع برخي از اين موانع ارائه گرديده است.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:30|

رسم الخط فارسی را بیاموزیم

هنگام سخن گفتن برای القا به تر معنی ها از تكیه, آهنگ و تأكید بهره می گیریم. رعایت این موردها به سخنور كمك می كند به آسانی بتواند با شنونده اش ارتباط برقرار كند. رعایت شیوه ی خط فارسی نیز در یك نوشته موجب گویایی, سادگی و سهولت خواندن و نوشتن می شود. به كمك شیوه ای یك دست از دوگانگی پرهیز می شود.

در شیوه ی خط فارسی اصل بر چند مطلب است:
۱- رعایت موازین دستور زبان فارسی
۲- رعایت استقلال واژه ها
۳- همخوانی نوشتار با گفتار
۴- پی روی واژگان بیگانه از شیوه ی خط فارسی
۵- آسانی خواندن و نوشتن
٦- گزینش به ترین شكل نوشتاری
۷- انعطاف پذیری
۸- چشم نوازی و زیبایی خط


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:25|
قلط املاعی

به جز مردم لاابالی و بی­مبالات، هیچ­کس نیست که پیش از بیرون رفتن از خانه و گام نهادن در کوچه دست کم روزی یک بار، خود را در آیینه نبیند و وضع سر و لباس و کفش و کلاه خود را تحت مراقبت نیاورد، و ایرادها و بی‏نظمی‏ها و آشفتگی­های شکل ظاهر خویش را به شکلی بر طرف و درست نکنند.

چرا ؟
برای آن که انسان، در ذات خودخواه است و خود را از هیچ­کس کم تر و پست­تر نمی‏شمارد، و بر او بسی ناگوار است که با اندامی ناساز و شکل و ریختی منکر در برابر دیگران جلوه کند و دیگران در ظاهر او عیب و نقصی قابل سرزنش و خرده‏گیری ببینند و بر او بخندند.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:23|
پژوهشی در "فعل های نمودی" در فارسی

"نمود" مقوله ای از چند مقوله‌ی درهم‌پیچیده‌ی تصریف فعل است كه آن‌قدر در دو مقوله‌ی دیگر، یعنی زمان و وجه فعل، حل شده كه تا این اواخر، یعنی تا نزدیک به سه تا چهار دهه‌ی پیش، به وجود آن در زبان فارسی تصریح نشده، چه رسد به این كه پژوهشی فراگیر و مستقل در این‌باره ارایه شده باشد. تنها منبع جدید و مستقل در این‌باره پایان‌نامه‌ی نگارنده (۱۳۷۵) به راهنمایی جناب آقای دكتر حق‌شناس است كه به تفصیل به این مفهوم پرداخته است. مقاله ی زیر بسط بخش كوچكی از این اثر با عنوان «فعل های نمودی» است.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:19|

غلط ننویسم یا غلط از عربی به فارسی ترجمه نکنیم (2)

بنویسیم ورزشگاه، نه مجتمع ورزشی!

 به تازگی با فراوان شدن ورزشگاه ها، نام «مجتمع ورزشی» بر آن ها نهاده می شود. با برداشتی نادرست از «مجتمع» و گویا منظور «مجموعه» است. شایسته است که به «ورزشگاه»، واژه ی زیبای فارسی، بسنده کنیم و در این اندیشه نباشیم که اصطلاح «مجتمع» کیفیت ورزشگاهمان را بالا می برد!

«مجتمع مسکونی» نیز داستانی است از این دست است. گویا تا پیداشدن نامی درخور، «سرای» کفایت نمی کند! مثلا «سرای گلستان»!

-  استفاده ی بی مورد از "مورد"


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:18|
غلط های مشهور املایی و دستوری زبان فارسی

 

غلط مشهور در توصیف دو دسته به کار برده می شود:

دسته ی نخست کسانی هستند که از رهگذر سالوسی و ریاکاری در زمره ی نیک مردان جای می گیرند. در باره ی این  " کندم نماهای جو فروش " می گویند:  فلانی غلط مشهور است، یعنی نان پرهیزکاری می خورد ولی " چون به خلوت می رود آن کار دیگر می کند ".

دسته ی دوم آن واژه ها و عباراتی است که بر خلاف حقایق تاریخی و یا آیین دستور زبان و صرف و نحو آن، بر زبان ها جاری است.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:17|
چه گونگی نوشتن همزه در زبان فارسی

در زبان فارسی «همزه» را می توان به این صورت ها نوشت: اَ (مانند: اَسب)، ـئـ (مانند: هیئت) ، ؤ (مانند: سؤال)، ءِ (مانند: جزء)

نخست باید به دو نکته ی مهم اشاره کرد:

۱- نشانه ی «ء» كه بر روی برخی واژه های فارسی می آید، مانند: خانۀ من و نامۀ تو، با همزه ی عربی ارتباطی ندارد و این نشانه نه همزه، بلکه کسره ی آخر و از لحاظ شكلی، کوتاه شده و  نیمی از «ی» است كه دنباله­ اش نوشته نشده است. از این رو می توان آن را به شکل کامل هم نوشت. یعنی می توان نوشت: خانه ی من و نامه ی تو.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:16|
پاک سازی زبان فارسی از قاعده های دستوری زبان عربی

اگرچه در قدیمی‌ترین نمونه‌های نثر پارسی نویسندگان از آوردن شعرهای تازی و حدیث‌ها و آیه‌های قرآن به عنوان تایید موضوع یا آرایش سخن و نیز از به كار بردن لغت‌های تازی خودداری نمی‌كردند، لیكن با بررسی دقیق نوشته‌های پیش از مغول، این واقعیت روشن می‌شود كه نویسندگان آن روزگار در نگهبانی از زبان فارسی از نفوذ زیان‌بخش قاعده‌های صرف و نحو تازی كوششی به سزا داشته‌اند. برای مثال، در نوشته‌های بلعمی و بیهقی و نصرالله بن عبدالحمید، مؤلف كلیله و دمنه، و جز آنان،  به ندرت به كلمه‌های تنوین‌دار چون اتفاقاً، نسبتاً، حقیقتاً، واقعاً، عمداً، مسلماً و جز این‌ها بر می‌خوریم. آنان بدین اصل توجه داشته‌اند كه داخل شدن واژه‌های بیگانه در زبان نه تنها زیانی بدان نمی‌رساند، بلكه مایه‌ی وسعت و توانگری آن هم می‌گردد. باز هم بدین واقعیت واقف بوده‌اند كه آن چه به استقلال و موجودیت یك زبان زیان‌های جبران ناپذیر می‌رساند، رخنه‌كردن ویژگی‌های صرف و نحوی یا دستوری بیگانگان است.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:15|
غلط های مشهور املایی و دستوری ترجمه به فارسی و زبان فارسی

 
غلط مشهور در توصیف دو دسته به کار برده می شود:

دسته ی نخست کسانی هستند که از رهگذر سالوسی و ریاکاری در زمره ی نیک مردان جای می گیرند. در باره ی این  " کندم نماهای جو فروش " می گویند:  فلانی غلط مشهور است، یعنی نان پرهیزکاری می خورد ولی " چون به خلوت می رود آن کار دیگر می کند ".

دسته ی دوم آن واژه ها و عباراتی است که بر خلاف حقایق تاریخی و یا آیین دستور زبان و صرف و نحو آن، بر زبان ها جاری است.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:14|

غلط ننویسم یا غلط از عربی به فارسی ترجمه نکنیم

نکته هایی از درست نویسی  زبان فارسی

 در آثار نویسندگان امروز ، چه در روزنامه ها و چه در کتاب ها، بارها به جملات و عباراتی بر می خوریم که با اصول نگارشی و دستوری زبان فارسی همساز نیست و با درستی و فصاحت آن فاصله دارد.

ما در این بخش  با اشاره به مهم ترین ایرادات رایج در نوشته های این دسته از نویسندگان، و با توضیح قواعد درست دستوری مربوط به آن ها،  می کوشیم خوانندگان خود را از دوباره نویسی این گونه اشتباهات بازداریم.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:13|

نمونه ترجمه از عربی به فارسی محمود درویش

تمهیدٌ

یَکونُ مقصد و اهداف من هذا التحقیقُ و التّتبع لِدارسه مختصره من حیاه و آثارِ و امورِ الثّفافیهِ و مَناضله محمود درویش لِحبّ و اشتِیاقهُ إلی الوَطَنِ وَ ایضاً دراسه و جنیره حولَ بعض اشعار هذا الشّاعر من مُقاومه شعب فلسطین و آراء و نظریات مُتَفکری المعاصِر للعَرب حولَهُ وَ اَرجو أن یَقبَلُ الاستاد المکرم هذا التَّحقیقِ.

مقدمه

هدف من از این تحقیق بررسی مختصر از زندگی نامه و آثار و کارهای فرهنگی و مبارزاتی محمود درویش در جهت عشق و علاقه به وطن می باشد و همچنین بررسی اجمالی درباره ی پاره ای از  اشعار این شاعر در باره مقاومت ملت فلسطین و نیز نکته نظرات فرهیختگان معاصر عرب درباره ایشان می باشد.امیداورم که استاد بزرگوار این تحقیق را بپذیرد.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:11|
نقد ادبی و شیوه های آن

واکنش مقدم بر نقد

مقوله نقد در ادبیات ، چه با ادعای تخصصی بودن چه بی ادعای آن  در صدد آن است که ارتباط بهتری با متن برقرار کند و در نتیجه ی این ارتباط ، فهم بیشتری عاید خواننده شود و این ارتباط و فهم اگر با پیش داوری نباشد و اگر   قصد ، تنها مشخص کردن سره از ناسره نباشد ـ که در نهایت به تعیین خوب یا بد بودن اثر منتهی می شود ـ می تواند خواننده را در هیأت منتقد با مصالح اصلی اثر آشنا کند . تشخیص نوع مصالح ، استفاده آن در اثر و نتیجه و اثربخشی آن ، دریچه ای از لذت ادبیات بر خواننده بگشاید ( در این قسمت هم ناگزیر به ارزیابی می رسیم.)


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:9|

نقد مکتوب یا علمی چیست؟


نقد مکتوب همان نقد آکادمیک و علمی است.

نقد شفاهی ، علمی نیست و نقد خطرناکیست چون بلافاصله باید نقد انجام شود.

نویسنده ها به منتقدین دید خوبی ندارند و نقد را در درجه ی دوم خلاقیت قرار میدهند.بجز جریان پست مدرن که در آن به منتقدین درجه ی خلاقیت درجه اول میدهند.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:8|

نقد ادبی و انواع روشهای نقدی بررسی متون ادبی
نوشته‌ای که پیش رو دارید به نیت آشنا شدن دوستداران وادی ادبیات داستانی و بویژه محافل ادبی و ایجاد الفت و انس میان ایشان و اقیانوس بی‌انتها و شگفتی‌آفرین نقد ادبی است.
در این سطور سعی بر این بوده است که مشتاقان قلم ـ بطور خلاصه و به زبانی ساده اما علمی ـ با این رئوس آشنا شوند:

1ـ نقد ادبی چیست؟
2ـ منتقد کیست؟
3ـ انواع نقد کدامند؟


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:7|

نقد روانشناختی چیست؟
 
در بررسي شيوه نقد روانشناسانه به‌عنوان يكي از مهم‌ترين سبكهاي نقد ادبي با كار دشواري روبه‌رو هستيم؛ چراكه اين نوع نقد بسيار تخصصي است و حتي اصطلاحاتي كه منتقدان اين شيوه به كار مي‌برند براي بسياري از مخاطبان عادي غريب و تا حدي نامفهوم مي‌باشد كه در اين راه آگاهي از نظريات و اصطلاحات زيگموند فرويد بسيار مهم است.

تحليل روانشناختي البته در كنار ديگر شيوه‌‌هاي نقد، مي‌تواند سرنخهاي بسياري را براي فهميدن و حل مسائل و معماهاي يك اثر در اختيارمان قرار دهد، چراكه درست است كه اين نوع نقد مي‌تواند ابزاري دقيق و كامل براي خواندن كلماتي باشد كه در اثر نوشته نشده و مدّ نظر نويسنده بوده است ولي براي پي بردن به زيبايي يك اثر و تأويل كلمات نوشته‌شدة آن بايد از نقد روانشناسانه در كنار ديگر شيوه‌هاي نقد استفاده كرد.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:6|

نقد ساختارگرايانه چیست؟

نقد ساختارگرايانه يكي از سبكهاي نقد هنري است كه ريشه‌اي اروپايي دارد و پيشروان آن ولادميرپراپ روسي و كلود روي استراوس فرانسوي‌اند. اين سبك در نقد ادبي نقشي مستقل دارد و داراي رابطه تنگاتنگي با زبانشناسي ساختاري است.

غيرمنصفانه است كه براي تعريف ساختارگرايي تنها به چند واژه بسنده كنيم. البته گستردگي و وسعت هر سبك از نقد ادبي آن‌قدر زياد است كه نمي‌توان در چند سطر آن را بررسي كرد.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:5|

نقـــد چیست و منتقــد کیســـت؟
نقـــد چیست؟

نقد، یکی از روش های مهم به منظور ارزیابی مفاهیم، پدیده ها و داده های مختلف در فرایند تولید و آفرینش است.

“فوکویاما” در باره ی نقد می نویسد:”نقد، روش بررسی، در فرایند گیرنده گی و دهنده گی ذهن است که در ارتباط دو سویه با نگرش نقادانه و ماهیت اثر شکل می گیرد.”[۱][۱]

اما چیزی که در متن این بحث (نقد چیست ومنتقدکیست؟)، پیش از همه به آن باید پرداخته شود، توجه به فرهنگ نقد و رویکردهای سازنده ی آن است.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:4|

نقد ادبی و زمینه های آن در زبان و ادبیات عرب

   مباحث و مسایل نقد ادبی

      نقد ادبی در عصر ما قلمرو وسیعی یافته است. شیوه ها و روش های گوناگون و بسیاری که منتقدان و سخن سنجان مختلف  در نقد آثار ادبی بکار برده اند و بکار میبرند، ناچار مباحث و مسایل تازه یی را در نقادی پیش آورده است.  توسعه شگرف پاره یی علوم نیز هر روز بر روی منتقدان آفاق تازه یی میگشاید و بر آنها نکته های تازه یی کشف میکند در گذشته نقد ادبی غالبا جنبه صوری و فنی داشت و منتقد فقط شکل و ظاهر هر اثر را مورد نقد و مطالعه قرار میداد  و سخن جز در باب لفظ و معنی و بلاغت و فصاحت آن نمی راند.  نقد ادبی نیز هرگز از این مرز عبور ناپذیری که اصول و قوانین ادب نام دارد،  تجاوز نمیکرد و بسا که نمیتوانست بگذارد که نبوغ و هنر نیز از این حصار آهنین بگذرند.  نقاد سخن شناس جز آنکه شکل و صورت اثری را از لحاظ مراعات قوانین مطالعه کند کاری نمیکرد.  شعر خوب آن بود که در انتخاب مفردات و ترکیبات آن اصول فصاحت و قوانین بلاغت رعایت شده باشد،  و معنی آن با اغراض معدودی که جهت انواع و فنون شعر معین بود، متناسب بباشد.  کلمات مبهم و کلی مانند انسجام سلاست،...... یا الفاظ دیگری از اینگونه که غالبا به تقلید یکدیگر در مورد قضاوت آثار بکار میبردند،  هرگز در باره ارزش اثر،  تصور درست و روشنی به خواننده نمیداد.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:4|

کارکرد اسطوره در شعر عربی معاصر

کاربرد اسطوره در شعر عربی به آغازین سالهای قرن 20 بر میگردد. به گونه ای که جبران در کتابش با عنوان «اشکی و لبخندی»(1954). از اسطوره ادونیس و عشتار استفاده کرد. نسیب عریضه در قصیده «آتش ارم»(1925)، در مورد اسطوره ارم ذات العماد شعر سرود. همچنین عقاد و ابوشادی و دیگران در قصایدشان از اسطوره استفاده کردند. اما به کار گیری شخصیت های قدیمی و سنتی از طرف این شاعر ، ظاهری و لفظی بود و جنبه دراماتیک  و الهامی و پیامدار نداشت. و از خلال این شخصیت ها به مشکلات انسان معاصر توجه نمی کرد.

اما به کارگیری سنت  یا میراث به عنوان یک سبک فنی و مستقل در چارچوب دراماتیک ، به اواسط قرن بیستم برمی گردد. اینکار توسط شاعران بزرگی چون ادنیس ، خلیل حاوی ، بدر شاکر السیاب عبدالوهاب البیاتی ، امل دنقل و صلاح عبدالصبور صورت گرفت. همان طور که گذشت ، انگیزه های سیاسی و اجتماعی در سرزمین های عربی از عوامل اصلی میل شاعران به جهان اسطوره است.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:3|

دانلود لهجه لبنانی

امروز با 14 درس صوتی آموزش عربی فصیح و لهجه دارجه لبنانی وبلاگ رو آپدیت میکنم. مطمئنم که این درسها براتون مفید خواهد بود. چون علاوه بر آموزش جمله به جمله، ترجمه فارسی همه عبارات هم گفته میشه. در این درسهای آموزشی مکالمات ضروری و روزمره به عربی فصیح،عربی عامیانه لبنانی و فارسی گفته میشه. هر درس یک فایل صوتی و یک فایل متنی دارد که در آن هم متن عربی مکالمه و هم ترجمه فارسی آن نوشته شده است.داخل هر فایل متنی، متن سیاه رنگ عربی فصیح و متن آبی رنگ لهجه عامیانه لبنانی است.

+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:1|

آموزش نكات ترجمه عربی ويژه كنكور

آموزش نكات  مهم وكليدی  ترجمه عربی

« ويژه داوطلبان كنكور»

پيشگفتار

تعريف ترجمه: بايد دانست كه ترجمه تنها بر گردادن الفاظ يا احيانا نقش هاي دستوري از زباني به زبان ديگر نيست هدف اساسي در هر ترجمه رساندن پيام و محتوي يا منظور متن مبدا است. براي ترجمه تعاريف بسياري مطرح شده است كه هر كدام در جاي خود درست ومفيد مي باشد واز ميان تعاريفي كه زبان شناسان براي ترجمه ارائه كرده اند به نمونه ذيل اشاره مي شود : (ترجمه عبارت است از بر گرداند ن مفاهيم چه نوشته وچه گفته از يك زبان كه زبان مبدا ناميده مي شود به زبان ديگر كه زبان مقصد خوانده          مي شود به طوري كه متن ترجمه شده همان تاثيري را كه در زبان مبدا دارد در زبان مقصد نيز داشته باشد).ترجمه جریانی است میان دو زبان، در این جریان مترجم همواره دو اصل را در مد نظر میگیرد، یکی زبان مبدأ و دیگری زبان مقصد. کارشناسان دو نوع ترجمه را شناسایی و مطرح کرده اند:


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 20:1|

ترجمه عربی به فارسی و آشنایی زدایی

نخستین بار،"ویکتور شکلوفسکی" فرمالسیت روسی، مفهوم «آشنازدایی» را مطرح ساخت و در برابر، آن واژه را در زبان روسی به کار برد. پس از شکلوفسکی، «یاکوبسن » و «تینیانوف» از مفهوم «آشنازدایی» به عنوان بیگانه‌سازی در متن های ادبی نام بردند.

شکلوفسکی در کلیت به این باور است که هنر، اداررک حسی ما را دوباره سامان می دهد و در این مسیر قاعده های آشنا و ساختارهای به ظاهر ماندگار واقعیت را دگرگون می‌کند؛ یعنی از دید او: هنر عادت‌های مان را در فرایند ادراک حسی تغییر می دهد و هرپدیده‌ی آشنا و مفهوم مبتنی بر دریافت عادت را (که آشنا برای ماست) ناآشنا و بیگانه می سازد که همین بیگانه‌سازی و «ناشنایی » را می‌توان به گونه‌یی، «آشنایی‌زدایی» از مفاهیم و پدیده دانست.

این مفاهیم وپدیدها می‌تواند در متن‌های ادبی با همین رویکرد آشنایی‌زدایی شکل بگیرند. یکی از روش‌هایی که برای شناخت از رویکرد «آشنایی‌زدایی» به صورت کل برشمرده شده، «خرق عادت» بودن آن به خاطر شکستن هنجارها و نظم هایی است که به آنها عادت کرده ایم و به منظور خلق نوآوری و تازه گی در فرآورده های هنری، شکستاندن این هنجارها و نظم‌ها بسیار مهم و ضروری پنداشته می‌‎شوند.

 

"شکلوفسکی" در نوشته‌یی زیر نام"هنرمانندیک شگرد"، رویکردآشنایی‌زدایی را در کلیت، دیدن پدیده ها به گونه‌ی نامتعارف، غیرمعمولی وغیر طبیعی می داند و می نویسد: "آشنایی‌زدایی؛ یعنی دیدن چیزها خارج از زمینه‌ی معمولی و طبیعی‌شان."

این توجیه به گونه‌ی روشن می‌رساند که برهم زدن قاعده ها و هنجارهای آشنا و در واقع آشنایی‌زدایی به مفهوم ایجاد دید تازه و نگاه جدید در فرآیند آفرینش هنری است که هنرمند با همین روش آشنازدایی، دنیای نادیده، ناآشنا و تازه‌یی را باید کشف کند و سپس به ارایه‌ی آن بپردازد.

آشنایی‌زدایی در حوزه‌ی زبان: این رویکرد آشنایی‌زدایی، افزون بر گونه‌ها و پدیده‌های دیگر در حوزه‌ی زبان نیز تعمیم می یابد؛ یعنی این که آفرینشگر در فرایند کاربرد زبان باید این آشنایی‌زدایی را انجام بدهد تا صور زبان از چارچوب کسل کننده، متعارف و قاعده‌ای آن بیرون شود و در واقع کاربرد زبان به گونه یی شکل بگیرد تا آن چارچوب متعارف و قاعده‌ای را بشکند و زبان متمایز و متفاوت شده از حالت معمولی آن بیرون گردد.

در حوزه‌ی ادبی نیز، زبان با توجه به رویکرد آشنایی‌زدایی از متن ناآشنا و بیگانه می‌شود؛ اما باید متوجه بود که این نا آشنایی به معنای پرت شدن ما در سراشیبی بی مفهومی و بی معنایی زبان نیست، بلکه کارکرد روش آشنایی‌زدایی در فرایند به‌کارگیری زبان، به معنای یافتن و درک افق‌های تازه‌ی مفهومی است که ما را به سوی جغرافیای ناشناخته شده‌ی معنایی می‌کشاند.

آشنایی‌زدایی در متن ادبی: همان گونه که در بخشی از این نوشتار آمد، هر گونه متن ادبی با رویکرد آشنایی‌زدایی هم در زبان و هم در محتوا شکل می‌گیرد و در این فرایند(آشنایی‌زدایی) هر گونه تصور متعارف و پیشگویی‌های خواننده از متن ادبی برهم می‌خورد.

افزون بر شعر، در گونه‌های ادبی دیگر مانند: داستان رویکرد آشنایی‌زدایی از طریق ارائه‌ی دیدگاه‌های شخصیت‌های داستان و راوی(نویسنده) و پرداخت روایت‌ها در متن داستان به وسیله‌ی زبان صورت می‌گیرد و داستان‌نویس با بیان حادثه در طرح و ساختار داستان، همه چیز را جذاب، بهت‌زده و شگفتی‌آور می‌سازد.

در پایان باید گفت که رویکرد آشنایی‌زدایی، تأثیر عمیقی را هم در عرصه‌ی آفرینش ادبی و هم در زمینه‌ی نقد معاصر به‌جا گذارده است.


پانوشت: 1- بابک احمدی، ساختار تأویل متن. 2- محمدرضا سلامتیان، متن در چند نگره.

+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 19:58|

تحلیل سیاق کلام، روشی برای ارزشیابی کیفیت ترجمه عربي به فارسي و غيره

اثر: لوئی زکوآن[۱]- استادیار گروه زبان انگلیسی، دانشگاه یانشان، چین

ترجمه، تلخیص و تألیف: روح الله عطایی[۲]

کارشناس ارشد مطالعات ترجمه، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکدة زبان­های خارجی واحد تهران مرکزی

چکیده

از سال ۱۹۹۰ به بعد مقولة سیاق کلام با استقبال عمومی نظریه­پردازان مطالعات ترجمه مواجه شد. تحلیل سیاق کلام ریشه در آراء هلیدی و همکاران استرالیایی او دارد. مبنای دستور زبان هلیدی مفهوم مهم نقش است. از نظر ایشان زبان سه فرانقش  عمده دارد که عبارتند از اندیشگانی، بینا فردی و متنی. از آنجایی که عمل ترجمه در بافتار موقعیتی و اجتماعی رخ می‌دهد هلیدی با استفاده از سه متغیر سیاق کلام تحت عناوین موضوع سخن، عاملان سخن  و شیوة بیان سعی دارد تا ترجمه و خاصّه زبان را به بافت اجتماعی پیوند زند. نظریه­پردازان مطالعات ترجمه با پی بردن به ماهّیت اجتماعی و فرهنگی این مدل سعی دارند تا از آن در حل مشکلات فرآیند ترجمه و به خصوص ارزشیابی کیفیت ترجمه مدد گیرند. به همین دلیل زباشناسی نقش­گرای هلیدی و بخصوص نظریّه سیاق کلام وی راهکاری مفید در ارزشیابی و حتی آموزش فرآیند ترجمه است.

واژه‌های کلیدی: سیاق کلام، فرانقش اندیشگانی، فرانقش بینافردی، فرانقش متنی، موضوع سخن، عاملان سخن، شیوۀ بیان، مطالعات ترجمه.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 19:58|

تاثیر واژگان زبان فارسی بر واژگان زبان عربی

هیچ زبانی در دنیا نیست که از دیگر زبان ها واژگانی وام نگرفته باشد، همه ی زبان ها از هم دیگر تاثیر و تاثر پذیرفته اند. زبانی که از زبان های دیگر وام نگرفته باشد، زبانی مرده است. هر اندازه زبان ها تاثیر بیش تری گرفته باشند زنده تر شده اند و این عیب و نقصی برای آن ها به شمار نمی رود. مهم ترین زبان کنونی جهان (انگلیسی ) تقریبن 75 درصد کلمه های خود را از دیگر زبان ها به ویژه انگلو، جرمن و لاتین گرفته است. اسپانیولی و پرتغالی 95 درصد زبان و ادبیاتشان یکی است، با این حال خود را دو زبان گوناگون می نامند .


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 19:56|
مخاطب‌محوری در ترجمه عربی به فارسی و غیره

هنگامی که از "مخاطب" سخن می‌گوییم و او را "محور" قرار می‌دهیم اغلب چنین به ذهن می‌آید که قرار است از "نویسنده" فاصله بگیریم و به سوی مخاطب یا خواننده گرایش پیدا کنیم. اما در اینجا مقصود از "مخاطب محوری" نه فروکاستن متن اصلی بلکه مفهومی است که در طی این مقاله ذکر خواهم کرد. آنچه در اینجا عرضه می‌کنم نظریه (theory) نیست بلکه نوعی نگرش (approach) است، یعنی قصد ندارد همچون نظریه چارچوبی برای تشخیص درست از نادرست بنیان بگذارد و هر چه را در این چارچوب نگنجد باطل بشمارد، بلکه می‌خواهد فرصتی فراهم سازد تا خودش را با ترجمه‌های گوناگون محک بزند و همپای ترجمه‌های تازه‌تر خودش را بازسازی یا به روز کند.


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در سه شنبه ۲۸ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 21:35|
علي شريعتى: الاستحمار الديني هو الأقوى
 
كتاب شريعتي المُعَنْوَن 'الاستحمار الدينى'، جعل استغفال العقل بالدين هو الأكبر والأقوى والأعظم منذ العصور القديمة وحتى المعاصرة، وسماه 'الاستخدام الدينى لاستحمار العقول'، والذى تروجه باصطلاحه طبقة رجال الدين.
 

إصلاحي حاول تخليص الدين من خزعبلات رجاله

يعتبر على شريعتى (1933-1977) عالما اجتماعيا متميزاً ومصلحاً رائداً ومفكراً متنوراً فى حركة الإصلاح الاجتماعى والدينى والسياسى فى إيران؛ من خلال دراسة مجتمعه وبيئته وأسباب التخلف والجمود والثقافات الدينية والعادات والطقوس المؤثرة على المجتمع.

كان أبوه محمد تقى رجل دين إصلاحى ينادى بتصحيح التراث الدينى من العادات والطقوس الغريبة والحركة السياسية؛ مما أثر كثيراً على ابنه الذى تأثر فيه كثيراً حتى دخل فى حركات سياسية عديدة مثل "الجبهة الوطنية"، "حركة المقاومة"، "حركة تحرير إيران"، وكان من رموز الثورة لذلك سجن مراراً ونفى إلى القرى، وبقى فترات فى الإقامة الجبرية حتى سافر إلى لندن العام 1977 ومات بصورة غامضة هناك حيث يدّعى البعض أنّ لجهاز السافاك الإيرانى يد فيها، ثم منع دفنه بإيران ليدفن فى الشام في حي السيدة زينب


براي مطالعه ادامه مطلب لطفاً اين‌جا کليک بفرمائيد
+درج شده توسط مترجم عربی - دکتر مهدي شاهرخ در سه شنبه ۲۸ شهریور ۱۳۹۱و ساعت 9:53|